وقایع جانسوز بعد از عاشورا....
بعد از شهادت امام حسین علیه‌السلام و یاران باوفای ایشان در عصر عاشورا،
مشکلات و مصیبت‌های خاندان امام، صد چندان شد. ماجراهایی اتفاق افتاد که
قلم از نوشتن آن و زبان از گفتنش شرم دارد. چنان سوزناک است که اشک هر
انسان آزاده‌ای را سرازیر و هر جوانمردی را بی‌تاب می‌کند. در کتاب «عاشورا
ریشهها، انگیزهها، رویدادها، پیامد‌ها» که زیر نظر حضرت آیت‌الله ناصر
مکارم شیرازی نوشته شده مطالب ارزنده‌ای در این‌باره نقل شده است.
* آمدن ذوالجناح به خیام
پس
از شهادت امام، اسب آن حضرت شیههزنان و نالهکنان در حالى که پیشانى
خود را به خون امام علیه‌السلام آغشته کرده بود، به جانب خیمهها شتافت.
از
امام باقر علیه‌السلام نقل شده است که اسب آن حضرت در شیههاش مىگفت:
«الظَّلیمَةَ الظَّلیمَةَ مِنْ أُمَّةٍ قَتَلَتْ ابْنَ بِنْتِ نَبِیِّها؛
امان از ظلم و ستمِ امتى که فرزند دختر پیامبرشان را کشتند».
زنان و خواهران و دختران امام علیه‌السلام با دیدن مرکب بىسوار نالهها سر دادند و زار زار گریستند.
«فَوَضَعَتْ
أُمُّ کُلْثُومٍ یَدَها عَلى امِّ رَأْسِها وَنادَتْ: وامُحَمَّداه!
وَاجَدَّاه! وانَبِیَّاه! وا أَبَاالْقاسِماه! واعَلِیَّاه! واجَعْفَراه!
واحَمْزَتاه! واحَسَناه! هذا حُسَیْنٌ بِالْعَراءِ، صَریعٌ بِکَرْبَلاءَ،
مَجْزُورُ الْرِأْسِ مِنَ الْقَفاءِ، مَسْلُوبُ الْعِمامَةِ وَالرِّداءِ،
ثُمَّ غُشِیَ عَلَیْها»
ام کلثوم، دستها را روى سر نهاد و فریاد زد:
وامحمداه! واجدّاه، وانبیاه، وا ابالقاسماه، واعلیّاه، واجعفراه،
واحمزتاه، واحسناه، این حسین است که در خاک کربلا روى زمین افتاده، سرش را
از پشت سر جدا کردند، عبا و عمامهاش را به غارت بردند، این بگفت و بیهوش
بر زمین افتاد».
ادامه مطلب ...
عباس....
در شب عاشورا امام حسین علیه السلام در خطبه معروف خود فرمود: «من به همه شما رخصت رفتن دادم؛ پس همه آزادید بروید و بیعتى که از جانب من به گردن شما بود برداشتم و این شب که شما را فرا گرفته فرصتى است، آن را شتر رهوار خود کنید و به هر سو که مىخواهید بروید.» آنگاه چراغ را خاموش کرد و فرصت خوبى براى رفتن بود.
اولین کسى که وفاى کامل خود را ابراز داشت، حضرت عباس وفادار بود: «فبدا القول العباس بن على علیه‌السلام فقال له: لم نفعل ذلک؟ النبقى بعدک؟ لا ارانا الله ذلک ابدا؛ آنگاه عباس، فرزند على آغاز به سخن نمود، پس به امام حسین علیه السلام عرض کرد: براى چه این کار را انجام دهیم؟ آیا براى آن که بعد از شما باقى باشیم؟ نه، خدا این را [یعنى جدایى از شما را] هرگز به ما نشان ندهد.» (۲۹)
اوج وفا در شط فرات
حضرت عباس علیه السلام بعد از شهادت على اکبر مىخواست به میدان برود، اما برادر به او اجازه میدان رفتن نداد، بعد از اصرار زیاد فرمود: مقدارى آب براى کودکان بیاور .
پیشانى حسینش را بوسید و به سوى فرات حرکت کرد، مشک را پر از آب کرد، خود نیز تشنه بود، مىخواست آب بنوشد: «فذکر عطش الحسین و من معه فرقى الماء (۳۰)؛ سپس به یاد تشنگى حسین و همراهان [و کودکان] افتاد، پس آب را [روى آب] ریخت.» و بر خود خطاب کرد:
یا نفس من بعد الحسین هونى
و بعده لا کنت ان تکونى
هذا الحسین وارد المنون
و تشربین بارد المعین
تالله ما هذا فعال دینى (۳۱)
«اى نفس! بعد از حسین خوارى و ذلت بر تو باد و بعد از او [حسین علیه السلام] تو نباید باشى تا زنده بمانى، حسین در آستانه مرگ قرار گرفته و تو آب خنک و گوارا مىنوشى؟ به خدا قسم این کار دین [و آیین] من نیست.»
آنگاه فریاد برآورد: «والله لا اذوق الماء و سیدى الحسین عطشانا (۳۲)؛ به خدا قسم آب نمىنوشم در حالى که آقاى من حسین تشنه است.»
محرم.....
دو باره اومد!
دوباره رسید!
هر بار زیبا تر از قبل…
هر بار حسینی تر از قبل…
و این بار …
نمی دونم از نظر شما دوستان زود باشه یا شایدم خیلی دیرکه بخوایم از محرم حرف
بزننم ؟اما اینبار رو بذارین به حساب یکی دیگه…
چون محرم که میاد آدم دیگه خودش نیست…
محرم که میاد دیگه ایوون دلت نیازی به مداح نداره
یا دیگه نمی خواد بری تو بارون و برا خودت شعر بخونی و گریه کنی..
محرم که میاد قاب دلت بزرگ تر میشه
آخه میخواد یه چند وقتی مهمون باشه
حواست که هست؟ حسین (ع) را منتظرانش کشتند و اینک تویی و این زمانه آخر! این بقیة الله، این الطالب بدم المقتول بکربلا. حواست که هست؟ محرم دگری آمد و صدای قافلهی عشق میآید …مبادا در کوفه بمانی و فریاد هل من ناصر ینصرنی حسین را بیپاسخ بگذاری؛ اینو برا اونایی گفتم که معتقد به امام حسین و عاشوراش نیستن....فقط میتونم به این افراد بگم درک محرم دل میخواد اگه نداریش دیگه قصه نباف لطفا برای خودت و احمقانی مثل خودت....
اگر دین ندارید لا اقل آزاده باشید. امام حسین (ع)
عاشورا در نگاه اندیشمندان غربی....
چارْلز دیکنْز (نویسنده معروف انگلیسی):
اگر منظور امام حسین(ع) جنگ در راه خواسته های دنیایی بود، من نمی فهمیدم
چرا خواهران و زنان و اطفالش به همراه او بودند؟ پس عقل چنین حکم می نماید
که او فقط به خاطر اسلام، فداکاری خویش را انجام داد.
توماس کارْلایْل (فیلسوف و مورخ انگلیسی) :بهترین
درسی که از تراژدی کربلا می گیریم، این است که حسین(ع) و یارانش ایمان
استوار به خدا داشتند. آنها با عمل خود روشن کردند که تفوّق عددی در جایی
که حق با باطل روبرو می شود و پیروزی حسین(ع) با وجود اقلّیتی که داشت،
باعث شگفتی من است.
ادوارد براوْن (مستشرق معروف انگلیسی) :
آیا قلبی پیدا می شود که وقتی دربارهء کربلا سخن می شنود، آغشته با حزن و
الم نگردد؟ حتّی غیر مسلمانان نیز نمی توانند پاکی روحی را که در این جنگ
اسلامی در تحت لوای آن انجام گرفت انکار کنند.
فِرْدریک جمس :
درس امام حسین(ع) و هر قهرمان شهید دیگری این است که در دنیا اصول ابدی و
ترحّم و محبّت وجود دارد که تغییر ناپذیرند و همچنین می رساند که هر گاه
کسی برای این صفات مقاومت کند و بشر در راه آن پافشاری نماید، آن اصول
همیشه در دنیا باقی و پایدار خواهد ماند.
ل. م.بوید : در
طیّ قرون، افراد بشر همیشه جرأت و پردلی و عظمت روح، بزرگی قلب و شهامت
روانی را دوست داشته اند و در همین هاست که آزادی و عدالت هرگز به نیروی
ظلم و فساد تسلیم نمی شود. این بود شهامت و این بود عظمت امام حسین(ع). و
من مسرورم که با کسانی که این فداکاری عظیم را از جان و دل ثنا می گویند
شرکت کرده ام، هرچند که ۱۳۰۰ سال از تاریخ آن گذشته است.
واشنگتن ایروینگ (مورخ مشهور آمریکایی) :
برای امام حسین(ع) ممکن بود که زندگی خود را با تسلیم شدن ارادهء یزید
نجات بخشد، لیکن مسئولیت پیشوا و نهضت بخش اسلام اجازه نمی دادکه او یزید
را به عنوان خلافت بشناسد. او به زودی خود را برای قبول هر ناراحتی و فشاری
به منظور رها ساختن اسلام از چنگال بنی امیّه آماده ساخت. در زیر آفتاب
سوزان سرزمین خشک و در ریگ های تفتیدهء عربستان*، روح حسین(ع) فناناپذیر
است.
ای پهلوان و ای نمونه شجاعت و ای شهسوار من، ای حسین(ع)!
* البتّه امام حسین(ع) در صحرای کربلا شهید شد، نه در ریگزارهای عربستان!
توماس ماساریک:
گر چه کشیشان ما هم از ذکر مصائب مسیح مردم را متأثر می سازند، ولی آن شور
و هیجانی که در پیروان حسین(ع) یافت می شود در پیروان مسیح یافت نخواهد شد
و گویا سبب این باشد که مصائب مسیح در برابر مصائب حسین(ع) مانند پرکاهی
است در مقابل یک کوه عظیم پیکر.
موریس دو کبری : در مجالس عزاداری
حسین(ع) گفته می شود که حسین(ع)، برای حفظ شرف و ناموس مردم و بزرگی مقام و
مرتبهء اسلام، از جان و مال و فرزند گذشت و زیر بار استعمار و ماجراجویی
یزید نرفت. پس بیایی ما هم شیوهء او را سرمشق قرار داده، از زیردستی
استعمارگران خلاصی یابیم و مرگ با عزّت رابر زندگی با ذلّت ترجیح دهیم.
ماربین آلمانی (خاورشناس) :
حسین(ع) با قربانی کردن عزیزترین افراد خود و با اثبات مظلومیت و حقانیّت
خود، به دنیا درس فداکاری و جانبازی آموخت و نام اسلام و اسلامیان را در
تاریخ ثبت و در عالم بلندآوازه ساخت. این سرباز رشید عالم اسلام به مردم
دنیا نشان داد که ظلم و بیداد و ستمگری پایدار نیست و بنای ستم هر چه
ظاهراً عظیم و استوار باشد، در برابر حقّ و حقیقت چون پرکاهی بر باد خواهد
رفت.
جُرج جُرداق (دانشمند و ادیب مسیحی) :
وقتی یزید مردم را تشویق به قتل حسین(ع) و مأمور به خونریزی می کرد آنها
می گفتند: "چه مبلغ می دهی؟” امّا انصار حسین(ع) به او می گفتند” ما با تو
هستیم. اگر هفتاد بار کشته شویم، باز می خواهیم در رکابت جنگ کنیم و کشته
شویم.
آنطون بارا (مسیحی):
اگر حسین از آن ما بود، در هر سرزمینی برای او بیرقی برمی افراشتیم و در
هر روستایی برای او منبری بر پا می نمودیم و مردم را با نام حسین(ع) به
مسیحیّت فرا می خواندیم.
گیبون (مورخ انگلیسی):
با آنکه مدّتی از واقعه گربلا گذسته و ما هم با صاحب واقعه هم وطن نیستیم،
مع ذلک مشقّات و مشکلاتی که حضرت حسین(ع) تحمّل کرده، احساسات سنگین دل
ترین خواننده را برمی انگیزد، چندانکه یک نوع عطوفت و مهربانی نسبت به آن
حضرت در خود می یابد.
نیکِلْسون (خاورشناس معروف):
بنی امیّه، سرکش و مستبد بودند، قوانین اسلامی را نادیده انگاشتند و
مسلمین را خوار نمودند … و چون تاریخ را بررسی کنیم، گوید: دین بر ضدّ
فرمانفرمایی تشریفاتی قیام کرد و حکومت دینی در مقابل امپراطوری ایستادگی
نمود. بنابراین، تاریخ از روی انصاف حکم می کند که خون حسین(ع) به گردن بنی
امیّه است.
سر پرسی سایکسْ (خاورشناس انگلیسی) :
حقیقتاً آن شجاعت و دلاوری که این عدّهء قلیل از خود بروز دادند، به درجه
ای بوده است که در تمام این قرون متمادی هر کسی که آن را شنید، بی اختیار
زبان به تحسین و آفرین گشود. این یک مشت مردم دلیر غیرتمند، مانند مدافعان
ترموپیل، نامی بلند غیرقابل زوال برای خود تا ابد باقی گذاشتند.
تاملاس توندون (هندو، رئیس سابق کنگره ملّی هندوستان) : این فداکاری های عالی از قبیل شهادت امام حسین(ع) سطح فکر بشریت را ارتقا بخشیده است و خاطرهء آن شایسته است همیشه باقی بماند.
